Hou op met de term defensieve zorgverlening!

Afgelopen week verscheen het rapport De zorgverlener in de spagaat, een onderzoek naar defensieve zorgverlening. Wat blijkt? Nederlandse zorgprofessionals vinden dat zij aan defensieve zorgverlening doen. Vier op de vijf vindt dat.  Want ze handelen wel eens anders dan zij vanuit hun professionele inschatting als (medisch) optimaal beschouwen. Ze willen het beste voor hun patiënt, maar ze ervaren toenemende druk die hun handelen beïnvloedt. Van de patiënt zelf, van de familie, van de manager of van de verzekeraar.

Ja, dank je de koekoek. Zo lust ik er ook nog wel een paar. 

Mijn vader had een aannemersbedrijf en wilde het liefst dat klanten in hun huis de zelfgemaakte kozijnen uit de eigen werkplaats lieten plaatsen. Maar ja, sommige kozen voor fabriekskozijnen. Of – erger nog – kunststof. Die rare klanten ook.

Mijn moeder had een zo’n beetje alles versleten wat je kunt verslijten in een lichaam. Toch vond de fysiotherapeut het noodzakelijk om haar te blijven behandelen. Want  ‘baat het niet, het schaadt ook niet’. Ik heb hem nooit gehoord over de druk van de verzekeraar en declaraties die niet werden goedgekeurd wegens overbehandeling.

Eén van de dingen die ik zelf voor mijn dagelijkse boterham doe, is managen. Ook nog eens in de wereld van de zorg. Dat betekent dat ik er vooral voor moet zorgen dat ik de zorgprofessionals die ik aanstuur, zo goed mogelijk faciliteer om hun vak zo optimaal mogelijk te kunnen uitoefenen. Die medewerkers zijn met name mijn klant dus.

Nu geef ik al vele jaren leiding. En ik moet zeggen: medewerkers worden steeds mondiger en kritischer terwijl budgetten schaarser worden en de eisen van stakeholders zwaarder. Vroeger kon ik het nog wel eens maken om tegen een medewerker te roepen: “waarom? Daarom!”.

Daar kom ik nu niet meer mee weg.

Vind ik dat erg? Nee. Vroeger was je de baas, nu ben je dienend leider. Tijden veranderen en dus verander je mee. Kijk je vanuit je eigen vakmanschap, kennis en expertise en in onderlinge afstemming wat de beste aanpak is. En als ik niet in staat ben om in simpele doch overtuigende bewoordingen uit te leggen waarom een bepaalde aanpak zo goed is, dan schort er ergens kennelijk iets en moet ik beter mijn best doen.

Leiderschap heet dat.

Voor zorgprofessionals noemen we het professioneel leiderschap. Of medisch leiderschap. Je eigen handelen bepaalt voor een groot deel jouw succes.

Mijn vader heb ik nooit gehoord over defensief timmeren. En voordat je beweert dat een kozijn is wel iets anders dan een mens: helemaal waar. Maar mijn vader was net zo goed een professional die stond voor zijn vak en kennis. En toch, als de klant anders besliste dan was dat nou eenmaal een feit. Deal with it.

Dus alsjeblieft, voordat we in de zorg aan de haal gaan met weer een nieuwe modekreet. Zullen we de term defensieve zorgverlening weer gauw onder in de la leggen? Of anders vervangen door professioneel leiderschap?