“Er wordt hier vaak gezegd: we werken met mensen en je mag fouten maken maar als er dan iets fout gaat, word je er toch stevig op afgerekend.”
Ze werkt als Verzorgende IG in een middelgrote zorgorganisatie en ze was er zo klaar mee dat ze ontslag had genomen. Ik sprak haar tijdens een interviewronde met (ex)medewerkers omdat deze organisatie bezig was met een verbetersprint rondom de uitstroom. Ze legde de vinger op een pijnlijke cultuurplek in de organisatie.
Organisatiecultuur gaat over de manier waarop een organisatie de dingen doet. Over de waarden van de organisatie, hoe mensen met elkaar omgaan, wat belangrijk is en wat niet. Hoe is het werk georganiseerd?
Waar directies en management regelmatig de hei op gaan om na te denken over de strategie van de organisatie, staat cultuur lang niet altijd als vanzelfsprekend op de agenda. Want cultuur is ingewikkeld, cultuur veranderen duurt jaren en ach – die bestaande patronen verander je heus niet zomaar. Bovendien: cultuur is de manier waarop mensen zich gedragen als de baas niet kijkt.
Tegelijkertijd beïnvloedt de cultuur de motivatie en energie van iedereen in de organisatie. Je dacht dat je fouten mocht maken, maar dat blijkt in de praktijk toch echt anders te zijn.
Oftewel: culture eats strategy for breakfast.
De kenmerken van een positieve organisatiecultuur
Volgens Heleen Mes en Gea Peper in hun boek Employee Experience, wordt de cultuur bij organisaties met een goede employee experience gekenmerkt door onder andere:
1. ‘de zingeving of ‘purpose’ waarom de organisatie bestaat glashelder, deze raakt je en draagt bij aan de levens van medewerkers, klanten en de maatschappij.’
2. ‘De bedrijfsdoelstellingen, kernwaarden en brand zijn helder en uniek en worden betrokken bij alle besluiten die worden genomen (walk the talk).
3. ‘Een open, positieve en inclusieve cultuur waar medewerkers zichzelf kunnen zijn en zich gewaardeerd voelen en waar een grote mate van vertrouwen is. Medewerkers dragen actief bij aan innovatie.’
Waarom het zo belangrijk is medewerkers te betrekken bij de cultuur
In nogal wat organisaties is strategie iets van directies, managers en beleidsmakers. Maar juist medewerkers zitten vol met ideeën en suggesties hoe dingen anders of beter kunnen. En zij zijn de experts, zij hebben er immers in hun dagelijkse praktijk mee te maken.
Helaas ervaren medewerkers vaak dat er niet naar ze wordt geluisterd. Het gevolg? Hun motivatie gaat omlaag, loyaliteit verdwijnt en op een gegeven moment houden ze op met het leveren van een positieve bijdrage aan de organisatie.
Het is belangrijk om cultuur ook op te nemen als belangrijk onderdeel van jullie strategie én de medewerkers hierbij te betrekken. De cultuur vormen jullie samen en dragen jullie samen uit. Logisch dus om hier als team ook samen actief mee aan de slag te gaan.
‘If you do not manage culture, it manages you, and you may not even be aware of the extent to which this is happening’ – Edgar Schein (Amerikaanse management professor)
Zo beïnvloed je de organisatiecultuur en doorbreek je oude patronen
Nodig medewerkers van verschillende lagen en afdelingen uit om samen aan de slag te gaan met jullie organisatiecultuur. Hoe goed scoren jullie op de volgende punten? En wat kunnen jullie doen om deze punten te verbeteren?
- De zingeving en toekomstvisie van de organisatie; inspireert deze de medewerkers?
Staan deze ergens vastgelegd? Weten medewerkers wat de toekomstvisie van de organisatie is? Op welke manier communiceren jullie deze intern? Welke zaken binnen jullie werkproces dragen bij aan deze toekomstvisie?
- Hoe levend zijn de kernwaarden: worden ze ook daadwerkelijk gebruikt in jullie handelen?
Wat zijn de kernwaarden? Waar zijn deze vastgelegd? Weten jullie medewerkers wat jullie kernwaarden zijn? Op welke manier komen deze kernwaarden terug in jullie handelen? Bij het maken van plannen en besluiten, worden deze getoetst aan de kernwaarden?
- Mag je in de organisatie fouten maken? Wordt dat gezien als mogelijkheid om te leren?
Durven medewerkers fouten toe te geven? Worden fouten afgestraft of op een constructieve manier benaderd? Hoe wordt een gemaakte fout opgepakt door de manager of andere teamleden? Op welke manier wordt het maken van een fout omgezet in een leermoment?
- Worden medewerkers uitgedaagd en gestimuleerd om bij te dragen aan vernieuwing?
Betrekken jullie medewerkers bij jullie strategie en cultuurvorming? Op welke manier? Plannen jullie een brainstormsessie in? Vragen jullie per mail of schriftelijk om suggesties? Wordt iemand bedankt voor een suggestie? Is er een duidelijk aanspreekpunt om wensen of suggesties te bespreken?
- Hoe scoort de organisatie op openheid en vertrouwen in elkaar?
Komt er wantrouwen in het team of de organisatie voor? Durven medewerkers open vragen te stellen aan elkaar of de manager? Durft iedereen zijn of haar verantwoordelijkheid te nemen of worden fouten op elkaar afgeschoven? Voelen medewerkers zich gewaardeerd, gezien en gehoord? En hoe uit zich dit?
De organisatiecultuur is bepalend voor de medewerkersbeleving. Het is daarom belangrijk om de cultuur op te nemen als belangrijk onderdeel van de strategie, waarbij het hele team betrokken dient te worden. Samen als team vormen jullie cultuur, jullie dragen deze uit en handelen ernaar. Kom samen als team en toets jullie organisatie aan de kenmerken van een positieve cultuur, zoals een heldere visie, kernwaarden, openheid en inclusie. Hierdoor zullen jullie snel inzicht krijgen in welke verbeteringen zorgen voor een positievere cultuur – en een betere medewerkersbeleving.
Het sprinttraject
Transformeer de reis, optimaliseer de beleving
Leer tijdens een kort sprinttraject de medewerkersreis te transformeren en de medewerkersbeleving te optimaliseren. Voor tevreden medewerkers die graag voor je blijven werken.
- Word als organisatie expert op het gebied van employee experience.
- Leer aantrekkelijk werkgeverschap te benaderen vanuit een integrale visie.
- Ontwerp een nieuwe medewerkersreis, voor een optimale beleving.
- Behaal snel en concreet resultaat, met design thinking en korte sprints.
- Traject van 3 of 5 dagen prijs op aanvraag.
Gerry De Valk – Medewerkersreizen in de zorg
Als expert op het gebied van medewerkersreizen in de zorg leert Gerry zorgorganisaties de medewerkersbeleving structureel te optimaliseren – van pre-hire tot retire. Met vernieuwende inzichten en praktische handvatten helpt Gerry organisaties de medewerkers en hun behoeftes centraal te stellen – mét trots.
Met als resultaat? Meer zorgtalent, minder verzuim en verloop